সুকন্যা : অসমত জৈন ধর্মৰ ঐতিহ্য
অমিত জৈন
অসমত জৈন ধর্ম ধর্মৰ প্রভাৱ অতি গুৰুত্বপূর্ণ৷ ১৭৯৬ চনত ঢকুৱাখনাত প্রথমবাৰৰ বাবে জৈন মন্দিৰ প্রতিষ্ঠা কৰা হৈছিল৷বছৰ বছৰ ধৰি জৈন সমাজে গুৱাহাটী, বিজয়নগৰ, ডিব্রুগড়, গোৱালপাৰা, তিনিচুকীয়া, ৰঙিয়া, নলবাৰী, বঙাহগাঁও, ধুবুৰী আদি ডাঙৰ চহৰকে ধৰি অসমৰ বিভিন্ন জিলাত বহুতো মন্দিৰ নির্মাণ কৰি আহিছে৷ আজি অসমৰ প্রায় প্রতিখন জিলাতে জৈন মন্দিৰ অৱস্থিত, যিয়ে অঞ্চলটোৰ জৈন ধর্মৰ সাংস্কৃতিক আৰু ধর্মীয় ঐতিহ্যক প্রতিফলিত কৰে৷
জৈন ধর্মৰ এটা ডল্লেখযোগ্য ঐতিহাসিক পৰিঘটনা হ’ল ডিব্রুগডৰ গ্রেহেম বজাৰত অৱস্থিত জৈন মন্দিৰৰ পুনৰ সংস্থাপন৷ প্রথমে এই মন্দিৰটো ব্রহ্মপুত্র নদীৰ পাৰত আছিল যদিও ১৯৫০ চনত নদীৰ ভয়াৱহ খহনীয়াৰ বাবে আন ঠাইলৈ স্থানান্তৰ কৰিবলগীয়া হৈছিল, কিয়নো ইয়াৰ চাৰিওফালৰ বহু অংশ নদীত ডুব গৈছিল৷ কিন্তু এই কঠিন সময়ত ৬ষ্ঠ তীর্থংকৰ পদ্মপ্রভুৰ এটা প্রাচীন প্রতিমূর্তি (১২+ বছৰ পুৰণি) অলৌকিকভাৱে ৰক্ষা কৰা হৈছিল৷ স্থানীয় কিংবদন্তি অনুসৰি, মন্দিৰৰ ভিতৰত প্রতিমূর্তিটো থকালৈকে নদীৰ পানী মন্দিৰত প্রৱেশ কৰা নাছিল৷ মূর্তি স্থানান্তৰিত কৰাৰ পৰৱর্তী সময়তহে মন্দিৰৰ ভিতৰত পানী সোমাইছিল৷ এই ঘটনা অসমৰ জৈন ইতিহাসত অধ্যৱসায় আৰু বিশ্বাসৰ প্রতীক হৈয়েই আছে৷
অসমত জৈন মন্দিৰৰ ক্রমবর্ধমান প্রতিষ্ঠাই কেৱল পূজাস্থলী হিচাপেহ নহয়, অঞ্চলটোৰ সাংস্কৃতিক আৰু ধর্মীয় পৰিৱেশত জৈন ধর্মৰ চিৰস্থায়ী প্রভাৱৰ প্রমাণ হিচাপেও কাম কৰে৷
সূর্য পাহাৰ–জৈন ধর্ম
গোৱালপাৰা চহৰৰ পৰা প্রায় ১২ কিলোমিটাৰ দক্ষিণ–পূবে আৰু বঙাহগাঁও জিলাৰ সমীপত অৱস্থিত সূর্য পাহাৰ গুৱাহাটীৰ পৰা প্রায় ১৩২ কিলোমিটাৰ উত্তৰ–পশ্চিমে অসমৰ এক উল্লেখযোগ্য প্রত্নতাত্ত্বিক আৰু ধর্মীয় স্থান৷ এই পাহাৰীয়া অঞ্চলটো ইয়াৰ বৈচিত্র্যময় ধর্মীয় ঐতিহ্যৰ বাবে অনন্য, কিয়নো ইয়াত প্রায় এক কিলোমিটাৰ বিশাল অঞ্চলত বিস্তৃত হিন্দু, জৈন আৰু বৌদ্ধ দেৱতাক প্রতিনিধিত্ব কৰা শিলৰ খোদিত আৰু ভাস্কর্যৰ বৈশিষ্ট্য আছে৷ বিশেষকৈ অঞ্চলটোৰ আধ্যাত্মিক আৰু সাংস্কৃতিক ক্ষেত্রত শিৱ লিংগ, জৈনস্তূপ, স্থাপত্য আৰু প্রাচীন খোদিতৰ বাবে এহ স্থান বিখ্যাত৷
সূর্য পাহাৰৰ দক্ষিণ ঢ়ালত স্তূপ শিলৰ দ্বাৰা গঠিত প্রাকৃতিক গুহা আছে, যাৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য জৈন খোদিত শিল্পকর্ম পোৱা যায়৷ এই খোদিত শিলালিপিসমূহ খ্রীষ্টাব্দ নৱম শতিকাৰ বুলি বিশ্বাস কৰা হয়, এহ অঞ্চলত জৈন ধর্মৰ দীর্ঘদিনীয়া উপস্থিতিৰ প্রমাণ পোৱা যায়৷ এই খোদিতবোৰৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হৈছে গ্রেনাইটৰ এটা ডাঙৰ শিলৰ ওপৰত খোদিত কৰা দুটা মূর্তি৷ আঁঠুলৈকে হাত ওলমি থকা মূর্তিবোৰ থিয় হৈ থকা অৱস্থাত দেখা গৈছে আৰু তলত চক্র আৰু ম’হৰ প্রতীক দেখুওৱা হৈছে৷ এহ আকৃতিবোৰে সম্ভৱতঃ জৈন তীর্থংকৰক প্রতিনিধিত্বকৰে, চক্রটোৱে ২১নং তীর্থংকৰ নেমিনাথ আৰু ম’হটোৱে প্রথম তীর্থংকৰ আদিনাথ নামেৰেও জনাজাত ঋষবদেৱক প্রতিনিধিত্ব কৰে৷ পাহাৰৰ শিখৰত আন এটা গুৰুত্বপূর্ণ খোদিত শিল্প পোৱা যায়, যিটো ধ্যান মুদ্রা বাধ্যান ভংগীমাত বহি থকা আদিনাথ বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছে৷ এই খোদিত শিল্পৰ দুয়োফালে যক্ষিনী নামৰ দুটা ঐশ্বৰিক সত্তা খোদিত কৰা হৈছে, যাৰ ফলত এই স্থানৰ জৈন ঐতিহ্য আৰু অধিক উন্মোচিত হৈছে৷ এই মূর্তিটোৰ তলত হটোৱে সিটোৰ সন্মুখত থকা দুটা ম’হো খোদিত কৰা হৈছে, যিয়ে আদিনাথৰ সৈতে প্রতীকী সংযোগ আৰু অধিক শক্তিশালী কৰে, কিয়নো জৈন গ্রন্থত ম’হটোক আদিনাথৰ সৈতে প্রথম তীর্থংকৰ হিচাপে প্রমাণিত কৰা হৈছে৷ সূর্য পাহাৰৰ জৈন খোদিত, স্তূপ আৰু প্রতিমূর্তিৰ সৈতে হিন্দু আৰু বৌদ্ধ অৱশিষ্টৰ সংমিশ্রণে এহ স্থানক ধর্মীয় পৰম্পৰাৰ এক অনন্য সংমিশ্রণ কৰি তুলিছে৷ প্রাচীন জৈন ধর্মৰ উপস্থিতিয়ে অসমৰ জৈন ধর্মৰ গভীৰ ঐতিহাসিক শিপাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে, যিয়ে অঞ্চলটোৰ সাংস্কৃতিক আৰু আধ্যাত্মিক পৰিৱেশত যথেষ্ট অৰিহণা যোগাইছে৷
ফোনঃ ৯৮৬৪৪–৩০০৮৪