প্রাকৃতিক ভাষা প্রক্রিয়াকৰণ(Natural Language Processing) বা NLP’ হৈছে কম্পিউটাৰ বিজ্ঞান, কৃত্রিম বুদ্ধিমত্তা আৰু গণনীয় ভাষাতত্ত্বৰ এক ক্ষেত্র, যি মানুহৰ ভাষা আৰু কম্পিউটাৰৰ পৰস্পৰৰ সম্পর্কৰ দ্বাৰা গঠিত৷ প্রাকৃতিক ভাষা প্রক্রিয়াকৰণৰ ইতিহাস পুৰণি৷ গণিতজ্ঞ এলান টুৰিঙে এনে বিষয়তে ১৯৫০ চনত ‘গণনীয় যন্ত্রপাতি আৰু বুদ্ধিমত্তা’ শীর্ষক এক প্রবন্ধ লিখিছিল৷ ১৯৫৪ চনত ৬০টা ৰাছিয়ান বাক্য ইংৰাজীলৈ কম্পিউটাৰৰ দ্বাৰা অনুবাদ কৰাৰ চেষ্টা কৰা হৈছিল৷ আই বি এমৰ গৱেষণাই এই বিষয়টোক আগবঢ়াই নিয়াত যথেষ্ট গুৰুত্বপূর্ণ অৰিহণা যোগাইছিল৷ এই বিষয়ৰ লগত জডিত আন এটা ধাৰণা হৈছে– Text Mining’৷ ই এক প্রক্রিয়া যাৰ দ্বাৰা অর্থপূর্ণ তথ্য প্রাকৃতিক ভাষাৰ পাঠবোৰৰ পৰা আহৰণ কৰিব পাৰি৷ এই NLP’ৰ প্রয়োগৰ ক্ষেত্র যথেষ্ট বহল৷ ইয়াক Sentiment analysis’ত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, য’ত লেখাটোৰ মাজত থকা ‘অনুভূতি’ক বিচাৰি উলিওৱা হয়৷ অর্থাৎ লেখাটো ক্রোধত লিখা হৈছিল নে ইয়াত আন কোনো আৱেগ লুকাই আছে ইত্যাদি কথা জানিব পৰা যায়৷ Speech Recognition’ আন এটা ক্ষেত্র, য’ত NLP’ৰ বহুল প্রয়োগ হয়৷ আপুনি গুগলত নিজৰ মাত ব্যৱহাৰ কৰি যিকোনো প্রশ্ণ সুধিব পাৰে, ইয়াৰ আঁৰতো আছে প্রাকৃতিক ভাষা প্রক্রিয়াকৰণ৷ এটা ভাষাৰ পৰা আন এটা ভাষালৈ তর্জমা কৰাৰ আঁৰতো আছে NLP’৷ প্রগ্রেমিং লেংগুৱেজ যেনে– পাইথন Python’ৰ জ্ঞান থাকিলে এই বিষয়ত কেৰিয়াৰ গঢ়াৰ বাবে যথেষ্ট সুযোগ আছে৷ আগ্রহীসকলে পাইথনৰ NLTK’ লাইব্রেৰীৰ বিষয়ে পঢ়িব পাৰে আৰু নিজেই প্রগ্রেমিং কৰি চাব পাৰে৷ আই আই টি বোম্বেত Computational Linguistics’ বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ পাঠ্যক্রমৰ সুবিধা আছে, ইয়াকো NLP’ৰ ভিতৰুৱা বিষয় হিচাপে ধৰিব পাৰি৷ আই আই টি দিল্লীতো এই বিষয়ে পঢ়াৰ সুবিধা আছে৷ বিদেশৰ প্রায়বোৰ বিশ্ববিদ্যালয়তেই এই NLP’ বিষয়ত অধ্যয়ন কৰাৰ সুবিধা আছে৷ গুগল, মাইক্র’ছফ্ট ইত্যাদি কোম্পানীত NLP’ বিষয়ৰ জ্ঞান থকা লোকৰ চাহিদা যথেষ্ট আছে৷ আপুনি ফেচবুকত কেনেকুৱা ধৰণৰ প’ষ্ট দিয়ে, তাৰ পৰা NLP’ৰ যোগেদি তথ্য সংশ্লেষণৰ দ্বাৰা আপোনাৰ বিষয়ে বহু কথা জানিব পৰা যাব৷ ইয়াক ‘redictive Policing’ৰ বাবেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়, য’ত সম্ভাব্য অপৰাধীক তথ্য প্রযুক্তিৰ সহায়ত আগতীয়াকৈ চিনাক্ত কৰিব পৰা যায়৷ নিশ্চয়কৈ atural Language Processing বা ‘LP’ এটা অতি আকর্ষণীয় বিষয় আৰু ইয়াক কেৰিয়াৰ হিচাপে লোৱাৰ কথা কম্পিউটাৰ প্রগ্রেমিং কৰি ভাল পোৱাসকলে ভাবি চাব পাৰে ৷