এতিয়া কথা হ’ল মানুহ এজনৰ বুকুত বহুত ধৰণৰ বিষ হ’ব পাৰে অথবা মানুহ এজনৰ বুকুত বিষ হ’লেই এনজাইনা পেক্ট’ৰিছ বা হার্ট এটেক নহ’বও পাৰে৷ কাৰণ এনেকুৱা অন্য কিছুমান ৰোগ বা কাৰণ আছে, যাৰ কাৰণে বুকুত অথবা বুকুৰ ওচৰে–পাঁজৰে এনজাইনা অথবা হার্ট এটেকৰ লেখীয়া কিছুমান বিষ অনুভৱ হ’ব পাৰে, যেনে– খাদ্যনলীৰ বিভিন্ন অংশত আৰু বিভিন্ন কাৰণত হোৱা ইছ’ফেগাছ আৰু গেছড্রাইটিছৰ বিষ, অগ্ণাশয়ৰ প্রদাহ (পেনক্রিয়েটাইটিছ), পিত্তাশয়ৰ প্রদাহ (ক’লিচিচটাইটিছ) আদিৰ বাবে হোৱা বিষ, বিভিন্ন কাৰণত হূদযন্ত্রৰ ডাঙৰ নলীৰ গুৰিত মেলা ফাট Aortic dissection)ৰ বিষ ইত্যাদি৷ কিন্তু এই বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা বিষবোৰৰ সুকীয়া সুকীয়া কিছুমান লক্ষণো আছে, যাৰ দ্বাৰা অভিজ্ঞ বিশেষজ্ঞ চিকিৎসক এজনে ৰোগীজনৰ বিষৰ ধৰণ তথা আনুষংগিক লক্ষণবোৰ চাই নাইবা তেজ আদিৰ পৰীক্ষাৰ জৰিয়তে বিষৰ বিশেষ কাৰণটো ঠাৱৰ কৰি উলিয়াব পাৰে৷ সেই কাৰণে কাৰোবাৰ কিবা কাৰণত কেতিয়াবা বুকুত যিকোনো ধৰণৰ বিষ অনুভৱ হ’লে সময় নষ্ট নকৰি, ভয় নকৰি, সাৱধানতা অৱলম্বন কৰি এখন ভাল চিকিৎসালয় তথা চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যোৱাটো বাঞ্ছনীয়৷
এতিয়া এই হার্ট এটেকত আক্রান্ত ব্যক্তি এজনক যেতিয়া চিকিৎসালয়লৈ অনা হয়, তেতিয়া প্রথমে ৰোগীজনৰ খুব কম সময়ৰ ভিতৰতে এখনECG Electrocardiography) কৰা হয়৷ এইECGখন চাই সচৰাচৰ হার্ট এটেকৰ কথা গম পোৱা যায় যে মানুহজনৰ হার্ট এটেক হূদযন্ত্রৰ কোনটো অংশত হৈছে, যেনে– সন্মুখৰ ফালে, তলৰ ফালে, কাষৰ ফালে, নতুন (কম সময় আগত হোৱা হার্ট এটেক) নে পুৰণি (চাৰি পাঁচ ঘণ্টা সময় আগত হোৱা হার্ট এটাক) ইত্যাদি৷ এইECG চাই ক’ব পৰা ধৰণৰ হার্ট এটেকবোৰক কোৱা হয়STEMI (ST Wave Elevation MI)৷ কাৰণ ইয়াতECGখনত দেখা পোৱা বিশেষ কিছুমান ঢ়ৌ(ST wave)সদৃশ চিহ্ণ জোখতকৈ বেছি ওপৰলৈ উঠি আহে৷ নতুন আৰু পুৰণি হার্ট এটেক বুলি এই কাৰণে কোৱা হৈছে যে নতুন হার্ট এটেকত ৰোগীজনকECGখন চাই ওপৰত কোৱাৰ দৰে বিশেষ ঠাইত উঠি অহা ঢ়ৌসদৃশ চিহ্ণবোৰ দেখাৰ লগে লগে এটা পদ্ধতিৰ দ্বাৰা ক’ৰ’নাৰী ব্লকটো কিছু পৰিমাণে খোলাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়৷ এই পদ্ধতিটোৰ নাম হল থ্র’ম্ব’লাইছি Thrombolysis)৷ ইয়াত ৰোগীক চেলাইন দিয়াৰ নিচিনাকৈ অলপ ডাঙৰ চিৰিঞ্জ ইনফিউজন পাম্প Syringe Infusion Pump)ত বিশেষ ঔষধ সুমুৱাই দি নির্দিষ্ট সময়ৰ কাৰণে চেলাইন দিয়াৰ দৰে ঔষধ দি ৰখা হয়৷ কিন্তু এই পদ্ধতিৰে ক’ৰ’নাৰী ব্লক খোলাৰো কিছুমান সীমাবদ্ধতা আছে৷ নতুন আৰু পুৰণি সকলো হার্ট এটেক ৰোগীৰ ক্ষেত্রত ইয়াক প্রয়োগ কৰা নহয়৷ হার্ট এটেকত আক্রান্ত হোৱাৰ (বুকুৰ বিষ আৰম্ভ হোৱা বা বাকী লক্ষণসমূহ দেখা দিয়া) পৰা ৰোগী এজন চাৰি বা পাঁচ ঘণ্টা (নতুন হার্ট এটোক)ৰ ভিতৰত যদি চিকিৎসালয় আহি পায় তেতিয়াহে এই থ্র’ম্ব’লাইছিছ পদ্ধতিৰ দ্বাৰা ক’ৰ’নাৰী ব্লক খোলাৰ সময় থাকে৷ অন্যথা সময় ইয়াতকৈ বেছি (পুৰণি হার্ট এটেক) হ’লে থ্র’ম্ব’লাইছিছ কৰাৰ সময় নাথাকে আৰু কৰিলেও ক’ৰ’নাৰী ধমনীত হোৱা ব্লকৰ ওপৰত ইয়াৰ বিশেষ কোনো প্রভাৱ নপৰে৷ এই সময়খিনিক উইনড’ পিৰিয়ড(Window Period) বুলি কোৱা হয়৷ অর্থাৎ হার্ট এটেকত আক্রান্ত হৈ ৰোগী এজন চিকিৎসালয়লৈ উইনড’ পিৰিয়ডৰ ভিতৰত আহি পালেহে থ্র’ম্ব’লাইছিছ পদ্ধতিৰ দ্বাৰা কিছু পৰিমাণে ক’ৰ’নাৰী ব্লক খোলাৰ চেষ্টা কৰিব পাৰি৷STEMIৰ নিচিনা আৰু কিছুমান হার্ট এটেক আছে যিবোৰ ক্ষেত্রত তৎক্ষণাৎECGখন চাই ধৰিব পাৰি যে মানুহজন হার্ট এটেকত আক্রান্ত হৈছে (যেনে–Hyperacute T’wave, Pathological Q’wave, New onset of LBBB ইত্যাদি) আৰু ওপৰত কোৱাৰ দৰে লগে লগে আপাতকালীন চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিব পৰা যায়৷ কিন্তু কিছুমান ক্ষেত্রত দেখা যায় মানুহ এজন হার্ট এটেকত আক্রান্ত হ’লেওECGখন চাই একো এটা গম পোৱা নাযায় অথবাECGত বিশেষ একো নোলায়৷ সেই কাৰণে এইক্ষেত্রত লগে লগে অন্য কিছুমান পৰীক্ষা কৰা হয়, যেনে– তেজৰ পৰীক্ষা৷ এই তেজৰ পৰীক্ষা কৰি হূদযন্ত্রৰ মাংসপেশীত থকা বিশেষ কিছুমান প্রটিনৰ উপস্থিতি তেজত ঠাৱৰ কৰা হয়৷ কাৰণ হূদযন্ত্রৰ মাংসপেশী নষ্ট হ’লে বা হার্ট এটেক হ’লে তেজত এই প্রটিনবোৰৰ উপস্থিতি বাঢ়ি যায়৷ হার্ট এটেকত হূদযন্ত্রটোৰ যিমান পৰিমাণৰ পেশী নষ্ট হয় সেই অনুযায়ী এই বিশেষ প্রটিনবোৰৰ উপস্থিতিৰ পৰিমাণো তেজত সিমানে বাঢ়ি যায়৷ এই বিশেষ প্রটিনবোৰৰ ভিতৰত, যেনে–Toponin-T, Troponin-I.
এতিয়া এজন হার্ট এটেকত আক্রান্ত ব্যক্তিক যেতিয়া ততাতৈয়াকৈ এখন ভাল চিকিৎসালয়লৈ অনা হয় বা আহি পায়, এইখিনি সময়লৈ ৰোগীজন সচৰাচৰ নিজৰ অসুবিধাবোৰ ভালদৰে ব্যক্ত কৰিব পৰাকৈ কথা–বতৰা পাতি দেখাত থিকেই থকা যেন লাগে৷ কিন্তু চিকিৎসা চলি থকাৰ মাজতেই যিকোনো সময়ত ৰোগীৰ অৱস্থা হঠাৎ গম্ভীৰ পর্যায়ৰ পিনে যাব পাৰে, যেনে– উশাহ লোৱাত অত্যন্ত কষ্ট হ’ব পাৰে, সংজ্ঞাহীন হ’ব পাৰে, য’ত ৰোগীজনৰ হঠাৎ শৰীৰৰ ৰক্তচাপ, হার্টৰ স্পন্দন আদি অত্যন্ত কমি গৈ শৰীৰৰ এই প্রাণৰক্ষকবোৰৰ কোনো তালিকাভুক্ত কৰি ৰাখিব নোৱাৰা অৱস্থা হয়, যাক হূদযন্ত্রৰ এচিচট’ল(Heart Asystole) বা হূদযন্ত্র এৰেষ্ট(Cardiac Arrest) হোৱা বুলি কোৱা হয়৷ তেতিয়া লগে লগে সেই ঠাইতে চি. পি. আৰ.(Cardiopulmonary resuscitation) বোলা আকৌ এটা আপাতকালীন বেলেগ চিকিৎসা পদ্ধতি আৰম্ভ কৰা হয়৷ এই চি. পি. আৰ. পদ্ধতিত ৰোগীজনক বিছনাতেই ডাক্তৰ, নার্ছ অথবা সহায়কাৰী যিজনেই ওচৰত থাকে তেওঁৰ দুয়ো হাতৰ তলুৱাৰ গুৰিৰ অংশ (এখনৰ ওপৰত আনখন থৈ)ৰে ৰোগীজনৰ বুকুৰ বাঁওফালৰ কামিহাডৰ গুৰিৰ ফালে আৰু বুকুৰ মাজত থকা হাড ‘ষ্টাৰনাম’ৰ এক আঙুলি ওপৰত নির্দিষ্ট সময়ৰ ব্যৱধানত ঘনে ঘনে আৰু একেৰাহে প্রায় আধা ঘণ্টাৰ পৰা এক ঘণ্টালৈ হেঁচা বা চাপ প্রয়োগ কৰি থকা হয়৷ ইয়াৰ লগতে কিছুমান আপাতকালীন ঔষধৰো প্রয়োগ কৰা হয়৷ এই চি. পি. আৰ.ত যদি ৰোগীজনৰ প্রতিক্রিয়া কিছু সন্তোষজনক হয়, তেতিয়া ৰোগীৰ ৰক্তচাপ আৰু হার্টৰ স্পন্দন, শ্বাস–প্রশ্বাস আদি যিমান সম্ভৱ সুস্থিৰ অৱস্থালৈ আনিবৰ কাৰণে আৰু এই সুস্থিৰতা বজাই ৰাখিবৰ কাৰণে সঁহাৰিজনক ঔষধ চেলাইনেৰে আৰম্ভ কৰি ৰোগীৰ হাঁওফাঁওৰ লগত কৃত্রিম বায়ু সঞ্চাৰণ Artificial Ventilation) সংযোগ কৰিবৰ বাবে আই. চি. ইউ.(Itensive Care Unit)লৈ প্রেৰণ কৰা হয়৷ আকৌ কেতিয়াবা এই গোটেইবোৰৰ ব্যৱস্থা কৰি থকাৰ মাজতেই ৰোগীৰ থিতাতে মৃত্যুও হোৱা দেখা যায়৷ সেই কাৰণে ডাক্তৰ বা নার্ছৰ প্রতিটো সময়তে ৰোগীজনৰ ওপৰত এটা চোকা নজৰ আৰু মনত এটা শংকা থাকে৷ কিন্তু এইক্ষেত্রত কেতিয়াবা ৰোগীৰ অভিভাৱক বা ৰোগীৰ লগত অহা মানুহৰ পৰা কিছুমান আপত্তিজনক কথাও শুনা যায় যে ৰোগীজন আহোঁতে ঠিকেই আহিল, হঠাৎ আহি চিকিৎসালয়ত কি হ’ল, নিশ্চয় ডাক্তৰ বা নার্ছৰ কিবা ভুল চিকিৎসা হ’ল নেকি, ভিতৰত ৰোগীজনক অৱহেলা কৰিলে নেকি ইত্যাদি৷ যাৰ কাৰণে কেতিয়াবা কিছুমান অপ্রীতিকৰ ঘটনাও পৰিলক্ষিত হয়৷ আচলতে হার্ট এটেকত আক্রান্ত ৰোগী এজনৰ ক’ৰ’নাৰী ধমনী বন্ধ হোৱাৰ লগে লগে হার্টৰ মাংসপেশীবোৰ যি নষ্ট হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে, ইয়াৰ প্রকোপ আৰু প্রভাৱ হূদযন্ত্রটোৰ অন্য অংশলৈ সময়ৰ লগে লগে বাঢ়ি গৈ থাকে, যাৰ কাৰণে হূদযন্ত্রটোৰ লাহে লাহে নিজৰ কার্যক্ষমতা যেনে– সংকোচন প্রসাৰণৰ লগতে তেজ পাম্প কৰিব পৰা ক্ষমতা আদি সকলো কমি যায়, যাক একেলগে হার্ট ফেইলাৰ(Heart Failure) বুলিও ক’ব পাৰি৷ ফলত হাঁওফাঁও আৰু হূদযন্ত্রৰ মাজত তেজ চলাচলৰ পৰিমাণো কমি যায় আৰু ৰোগীজনৰ উশাহ ল’বলৈ বহুত কষ্ট হয়৷ আকৌ ৰোগীজনৰ যিকোনো সময়ত ওপৰত কোৱাৰ দৰে এচিচট’ল বা এৰেষ্ট হ’বও পাৰে৷ কাৰণ হূদযন্ত্রৰ পেশীৰ কোষ কিছুমান বিশেষভাৱে ৰূপান্তৰিত হৈ ইয়াৰ বিশেষ গতি নির্ণায়ক যতন(Pace Maker)ৰ সৃষ্টি হয়৷ এই বিশেষ কলা বা টিছ্যু হূদযন্ত্রৰ সোঁ এড্রিয়ামৰ ঊর্ধ্ব মহাসিৰা মুকলি হোৱা ঠাইখিনিৰ ওচৰত চাইনু এড্রিয়েল ন’ড বা এছ–এ. ন’ড Sinu atrial node – S. A. Node) আৰু নিম্ন মহাসিৰা মুকলি হোৱা ঠাইখিনিৰ ওচৰত এড্রি’ভেণ্টিকুলাৰ ন’ড বা এ–ভি ন’ড হিচাপে অৱস্থিত৷ এ–ভি ন’ডৰ পৰা হিজৰ বাণ্ডিল নামেৰে (Bundle of His) একোছা বিশেষ কলা ওলাই আহি সোঁ আৰু বাঁও(Left and right bundle branch) নাম লৈ দুয়োফালে দুকোছা শাখা বাণ্ডিল হৈ নিলয় বা ভেণ্টিক’ল দুটাত বিয়পি পৰে৷ এছ–এ ন’ডক আমাৰ শৰীৰৰ প্রাথমিক গতি নির্ণায়ক যতন(Primary Pace Maker) বুলি কোৱা হয়৷ ইয়াত হূদযন্ত্র পেশীসমূহৰ সংকোচনৰ বাবে প্রয়োজনীয় বৈদ্যুতিক প্রেৰণা Impulse or Current) স্বয়ংক্রিয়ভাৱে উৎপন্ন হয় আৰু ইয়াৰ পৰা এড্রিয়াম বা অলিন্দৰ পেশীৰ মাজেৰে আহি এ–ভি ন’ড পায়৷ তাৰ পৰা হিজৰ বাণ্ডিলেৰে গোটেই ভেণ্টিক’ল বা নিলয় দুটাত বিয়পি পৰি প্রথমে এড্রিয়াম আৰু পিছত ভেণ্টিক’লৰ, এইদৰে অহৰহ সংকোচন আৰু প্রসাৰণ হৈ থাকে আৰু তেজৰ প্রৱাহ পূর্ণগতিত গোটেই শৰীৰত চলি থাকে৷ এইদৰে এটি যন্ত্র বিদ্যুতৰ সহায়ত চলাৰ নিচিনাকৈ আমাৰ শৰীৰৰ হূৎপিণ্ডটোতো বিদ্যুৎ উপলব্ধ হয় বাবে ইয়াক হূদযন্ত্র বুলি কোৱা হয়৷ যি হওক, হার্ট এটেকৰ ফলত হূদযন্ত্রৰ মাংসপেশী দুর্বল হয় (কেতিয়াবা বেলেগ কাৰণতো হয়) আৰু ইয়াৰ কাৰণে কেতিয়াবা এই প্রাথমিক গতি নির্ণায়ক যতন(Primary Pace Maker) বিনষ্ট হয়৷ ফলত কেতিয়াবা হূদযন্ত্রৰ স্পন্দনৰ গতি হঠাৎ অনিয়মীয়া আৰু অতি লেহেমীয়া হৈ স্পন্দন লাহে লাহে বন্ধ হৈ যোৱা দেখা যায়৷ এই অৱস্থাটোক হূদযন্ত্রৰ সম্পূর্ণ হার্ট ব্লক Complete Heart Block or CHB)ৰ লক্ষণ বুলি কোৱা হয়, যিটোECGত চাই গম পোৱা যায়৷ এনেকুৱা অৱস্থাত ৰোগীজনৰ শৰীৰত লগে লগে অস্থায়ী গতি নির্ণায়ক যতন(Temporary Pace Maker) সংযোগ কৰি ৰোগীজনৰ চিকিৎসা কার্য অবিৰতভাৱে ৰখা হয়৷ এনেকুৱা অৱস্থাত পিছলৈ আকৌ কেতিয়াবা স্থায়ী গতি নির্ণায়ক যতন(Permanent Pace Maker) সংস্থাপন কৰাৰো প্রয়োজন হ’ব পাৰে৷
এইদৰে সকলো ফালৰ পৰা পর্যায়ক্রমে কৰা চিকিৎসাত ৰোগীজনৰ পৰা এটি সন্তোষজনক প্রতিক্রিয়া ঠিকে ঠিকে পাই গৈ থাকিলে, ৰোগীজনৰ হূদযন্ত্রৰ সংকোচন–প্রসাৰণৰ্ অৱস্থা, হূদযন্ত্রৰ পৰা শৰীৰৰ গোটেই অংশলৈ আৰু গোটেই শৰীৰৰ পৰা হূদযন্ত্রলৈ তেজ কঢ়িয়াই অনা মূল সিৰা আৰু ধমনীৰ হূদযন্ত্রৰ লগত সংযোগস্থলীত থকা দর্জা(Valve)বোৰৰ সঠিক অৱস্থা আদি সকলোখিনি চাবৰ কাৰণে একেদিনাখনেই ইক’কার্ডি’গ্রাফী (Echocardiography) কৰা হয়৷ ইয়াৰ পিছত ৰোগীজনৰ তেজ আদিৰ পৰীক্ষা তথা শাৰীৰিক অৱস্থাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এদিন বা দুদিনৰ পিছত (কিছুমানৰ একেদিনাখনেও হয়) ক’ৰ’নাৰী ধমনীত হোৱা ব্লক চাবৰ কাৰণে ক’ৰ’নাৰী এনজি’গ্রাফী(Coronary Angiography) কৰা হয়৷ এই ক’ৰ’নাৰী এনজি’গ্রাফীৰ সহায়ত ক’ৰ’নাৰী ধমনীৰ বিভিন্ন ঠাইত কেতিয়াবা এটা আৰু কেতিয়াবা দুটা বা তিনিটা এইদৰে ক’ৰ’নাৰী ব্লকবোৰ দেখা পোৱা যায়৷ এইদৰে হূদযন্ত্রটোৰ ক’ৰ’নাৰী ধমনীত হোৱা ব্লকৰ বিভিন্ন ঠাইৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ৰোগীজনৰ ধমনীৰ ব্লক খোলাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়৷ সচৰাচৰ হূদযন্ত্রত হোৱা ক’ৰ’নাৰী ধমনীৰ ডাঙৰ ব্লকবোৰ (৭০ শতাংশতকৈ বেছি)ত হূদৰোগ বিশেষজ্ঞ চিকিৎসকে দিয়া প্রথম অগ্রাধিকাৰ হিচাপে ক’ৰ’নাৰী এনজি’প্লাষ্টি (Coronary Angioplasty) বোলা এবিধ শল্য চিকিৎসাৰ লেখীয়া মাত্র এক পদ্ধতিৰ জৰিয়তে ধমনীৰ ব্লকবোৰ খুলিবলৈ চেষ্টা কৰে৷ কিন্তু হূদযন্ত্রৰ ক’ৰ’নাৰী ধমনীৰ বিশেষ কিছুমান ঠাইত হোৱা ক’ৰ’নাৰী ব্লকত এই এনজি’প্লাষ্টি কৰিলে সুফল পোৱা নাযায় বা কৰিব নোৱাৰি৷ তেনে ক্ষেত্রত কার্ডি’থোৰাচিক ভাচকুলাৰ ছার্জাৰী নামৰ অন্য এটা বিভাগ(Cardio Thoracic Vascular Surgury)ৰ অধীনত ক’ৰ’নাৰী বাইপাছ(Coronary Bypass Surgery) বোলা এবিধ শল্য চিকিৎসাৰ দ্বাৰা ব্লকবোৰ খোলাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়৷ এনজি’প্লাষ্টিত শল্য চিকিৎসাৰ লেখীয়া মাত্র এক পদ্ধতিৰ দ্বাৰা বিভিন্ন কৌশলেৰে বন্ধ হ’ব ধৰা বা বন্ধ হৈ যোৱা ক’ৰ’নাৰী ধমনীৰ নলা খোলা হয়৷ ইয়াৰ কাৰণে প্রথমে ৰোগীজনৰ হাত (সচৰাচৰ বাঁওহাত)ৰ ৰিষ্ট্ জইণ্ট্(Wrist joint)ৰ ওপৰত ৰেডিয়েল ধমনী(Radial artery)ৰে এডাল ধাতুযুক্ত কেথেটাৰ(Catheter)সদৃশ তাঁৰ বিশেষ কৌশলেৰে সুমুৱাই দিয়া হয়৷ এই কেথেটাৰডালৰ মূৰত এটা সূক্ষ্ম বেলুনসদৃশ বস্তু থাকে৷ বিশেষ কৌশলেৰে এই কেথেটাৰডাল ক’ৰ’নাৰী ধমনীৰ ব্লক থকা অংশলৈকে সুমুৱাই দি সেই ব্লক থকা ঠাইখিনিত বেলুনটো ফুলাই দিয়া হয় আৰু ব্লকটো খোল খাই যায়৷ তাৰ পিছত একেখিনি ঠাইত একেধৰণেৰে উপযুক্ত ধাতুৰে নির্মিত দেশী–বিদেশী (ৰোগীৰ সুবিধা অনুযায়ী) ব্যৱসায়িক প্রতিষ্ঠানৰ কিছুমান সম্প্রসাৰণযুক্ত নমুনাসদৃশ ষ্টেণ্ট্(Stent) ব্লকটোৰ দুয়ো মূৰ ঢুকি পোৱাকৈ সংস্থাপন কৰি তাক সম্প্রসাৰণ কৰা হয় আৰু তাৰ মাজেৰে পুনৰ তেজ চলাচল কৰিব পৰাকৈ সুবিধা কৰি দিয়া হয়৷ ইয়াক ক’ৰ’নাৰী এনজি’প্লাষ্টি ষ্টেণ্টিঙং(PTCA orPercutaneous Transluminal Coronary Angioplasty with stenting) বুলি কোৱা হয়৷ কেতিয়াবা ধমনীৰ ভিতৰৰ ব্লকটো মাথোঁ ওপৰত কোৱাৰ নিচিনাকৈ বেলুনেৰে ফুলাই খুলি দিয়া হয় আৰু ইয়াৰ পিছত কোনো ধৰণৰ নমুনা অথবা ষ্টেণ্ট লগোৱা নহয়৷ ইয়াক পোবা এনজি’প্লাষ্টি POBA Or Percutaneous Old Balloon Angioplasty without stenting) বুলি কোৱা হয়৷ কিন্তু ইয়াৰ স্থায়ী ফলাফল বিশেষ নাই কাৰণে আজিকালি সচৰাচৰ হূদৰোগ বিশেষজ্ঞ চিকিৎসকসকলে এই পোবা এনজি’প্লাষ্টি পদ্ধতিবিধ অৱলম্বন কৰা দেখা নাযায়৷
আকৌ ক’ৰ’নাৰী বাইপাছ ছার্জাৰীত শৰীৰৰ বেলেগ ঠাইৰ ৰক্তনলী যেনে– ঊৰু Thigh)ত থকা (কেতিয়াবা শৰীৰৰ অন্য অংশৰ পৰাও লয়) ডাঙৰ ছেফেনাছ ভেইন Sephenous Vein)ৰ এটা অংশ কাটি উঠাই আনি ক’ৰ’নাৰী ধমনীৰ বন্ধ হোৱা অংশৰ আগফালে আৰু পিছফালে সংযোগ কৰি পুনৰ তাৰ মাজেৰে তেজ চলাচলৰ সুবিধা কৰি দিয়া হয়৷
প্রতিৰোধ ঃ বেমাৰ বা ৰোগ যিমানেই সাধাৰণ অথবা ভয়াৱহ হ’লেও ইয়াৰ বিষয়ে যিমান পাৰি ভালদৰে অৱগত হৈ ইয়াৰ কাৰণে সাৱধানতা অৱলম্বন কৰি ইয়াৰ পৰা হাত সাৰি থকাটোহে আচল কথা৷ সেই কাৰণে আয়ুর্বেদিকত স্বাস্থৰ মূল লক্ষ্য হিচাপে চৰক সংহিতাত এষাৰ সুন্দৰ কথা উল্লেখ আছে– ‘স্বাস্থ্যস্য স্বাস্থ্য ৰক্ষণম/ আতুৰস্য বিকাৰ প্রসমন চ’ (চৰক.সূত্র. ৩০/২৬)
ইয়াৰ অর্থ হ’ল স্বাস্থ্যৱানজনৰ স্বাস্থ্য ঠিকে বজাই ৰাখিব লাগে আৰু ৰুগীয়াজনৰ ৰোগৰ চিকিৎসা কৰিব লাগে৷ সেয়েহে হার্ট এটেকৰ পৰা বা হূদযন্ত্রৰ যিকোনো ধৰণৰ বেমাৰৰ পৰা হাত সাৰি থাকিবৰ কাৰণে আমি তলত উল্লেখ কৰাৰ দৰে নিয়মিত আৰু সাধ্যানুসৰি কিছুমান উপায় অৱলম্বন কৰিব পাৰোঁ৷ যেনে–
¨ প্রাতঃভ্রমণত খোজ কাঢ়িব লাগে বা দৌৰিব লাগে৷
¨ ব্যায়াম অথবা যোগাভ্যাস কৰিব লাগে৷
¨ কম তেল আৰু চর্বিজনিত আহাৰ গ্রহণ কৰিব লাগে৷
¨ উপযুক্ত পৰিমাণে ফল–মূল, সেউজীয়া শাক–পাচলি খাব লাগে৷
¨ ধূমপান কৰিব নালাগে৷
¨ নিজৰ শৰীৰৰ ওজন সন্তুলিত কৰি ৰাখিব লাগে৷
¨ মাজে মাজে বিশেষজ্ঞ চিকিৎসকৰ পৰামর্শ অনুসৰি প্রয়োজনীয় স্বাস্থ্য পৰীক্ষা কৰিব লাগে৷
¨ সংপৃক্ত চর্বি Saturated fat) আৰু প্রটিনজাতীয় আহাৰ গ্রহণ কৰিব লাগে৷
¨ কণী, ক’ড লিভাৰoil, ঘিউ, মাখন, বনস্পতি, মাংস আদি কমকৈ খাব লাগে৷
¨ প্রতিদিনে দুই তিনিটা কল খাব পাৰিলে ভাল৷
¨ পুৱা খালী পেটত চাৰি ফুটমান নহৰু বাকলিৰ সৈতে চোবাই খাব লাগে৷
¨ দৈনিক দুই তিনি কাপ চাহ খাব লাগে৷ চাহত থকা এচপিৰিনে তেজৰ গাঢ়তা কমাই ৰক্ত নলী বন্ধ নোহোৱাকৈ ৰখাত সহায় কৰে৷
¨ বাহু, ভকুৱা, সাগৰীয় মাছ খাব পাৰিলে ভাল৷ কাৰণ ইয়াত থকাOmega-3 ফেটি এচিডে শৰীৰত অতিৰিক্ত কলেষ্টৰেল জমা হোৱাত বাধা প্রদান কৰে৷
¨ সপ্তাহত বা মাহত হ’লেও এদিন উপবাসে থাকিব লাগে৷
¨ Arjun kwath আৰুArjunarista আয়ুর্বেদিক চিকিৎসকৰ পৰামর্শ অনুসৰি সেৱন কৰি থাকিলে হূৎপিণ্ড শক্তিশালী হৈ থাকে৷
¨ দিনত এবাৰত একেলগে বেছিকৈ আহাৰ গ্রহণ নকৰি কমকৈ আৰু নাই Small food frequency) ৪/৫বাৰ খাব লাগে৷