সফলতাৰে উৎক্ষেপণ আদিত্য এল-১
বিশেষ বাৰ্তা, ২ ছেপ্টেম্বৰ : সফলতাৰে আজি ভাৰতে সূৰ্য্যৰ ওপৰত ইতিহাস সৃষ্টিৰ দিশত খোজ দিলে। সূৰ্য অভিযানৰ কাউণ্টডাউন সম্পূৰ্ণ হল। উতক্ষেপণ কৰা হল আদিত্য এল-১। ইয়াৰ দ্বাৰা সূৰ্য্যৰ সৈতে জড়িত গোপনীয়তাৰ তথ্য লাভৰ বাবে শ্ৰীহৰিকোটাৰ পৰা উৎক্ষেপণ কৰা হ’ল আদিত্য এল-১। এই অভিযান পুৱা ১১:৫০ বজাত পোলাৰ চেটেলাইট লঞ্চ ভেহিকেল (PSLV-C57)ৰ জৰিয়তে আৰম্ভ কৰা হয়। পিএছএলভি-চি৫৭ৰ জৰিয়তে উৎক্ষেপণ হ’বলগীয়া এই বিমানখনে পৃথিৱীৰ পৰা ১৫ লাখ কিলোমিটাৰ দূৰৈৰ এল-১ পইণ্টলৈ যাব আৰু তাৰ পৰাই সূৰ্য্যক নিৰীক্ষণ কৰিব। ইছৰোৰ এই অভিযানক লৈ সমগ্ৰ দেশ উৎফুল্লিত। দেশৰ ৰাইজে ইছৰোৰ এই অভিযান লাইভত প্ৰত্যক্ষ কৰে। ইছৰোৰ তথ্য অনুসৰি এই অভিযান সূৰ্য্যৰ ফালে প্ৰায় ১৫ লাখ কিলোমিটাৰলৈকে প্ৰেৰণ কৰা হ’ব। আদিত্য এল-১ মহাকাশযান য’লৈ যাব সেই ঠাইক এল-১ অৰ্থাৎ লেগ্ৰেঞ্জ পইণ্ট ৱান (১) বোলা হয়। এই দূৰত্ব পৃথিৱী আৰু সূৰ্য্যৰ মাজৰ দূৰত্বৰ মাত্ৰ ১ শতাংশহে। পৃথিৱী আৰু সূৰ্য্যৰ মাজৰ লেগ্ৰেঞ্জ বিন্দুটোৱেই একমাত্ৰ ঠাই য’ৰ পৰা কোনো ধৰণৰ গ্ৰহণ বা বাধা নোহোৱাকৈ সূৰ্য্যক দেখা পোৱা যায়। পৃথিৱী আৰু সূৰ্য্যৰ মাজত পাঁচটা লেগ্ৰেঞ্জ বিন্দু আছে। এই অভিযান পৃথিৱীৰ পৰা ১৫ লাখ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত সূৰ্য্যৰ ফালে যাব লাগিব। ইয়াৰ সময়ত আদিত্য এল-১ নিজৰ এল-১ পইণ্টত উপনীত হ’বলৈ কেইবাটাও পৰ্যায়ৰ মাজেৰে পাৰ হ’বলগীয়া হয়। ইছৰ’ই আদিত্য এল-১ক পৃথিৱীৰ তলৰ কক্ষপথত স্থাপন কৰি কৌশলৰ জৰিয়তে কক্ষপথ বৃদ্ধি কৰিব। ইয়াৰ পিছত এল-১ৰ দিশে আগবাঢ়িলে এই মহাকাশখন পৃথিৱীৰ মহাকৰ্ষণ ক্ষেত্ৰৰ পৰা বাহিৰলৈ যাব। শনিবাৰে সূৰ্য্যৰ ফালে উৰা মাৰে আদিত্য এল-১। আপোনালোকক কওঁ যে ছান মিছন ইয়াৰ পূৰ্বেও আমেৰিকা, জাৰ্মানী আৰু ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থাই প্ৰেৰণ কৰিছে। এতিয়ালৈকে মুঠ ২২টা অভিযান সূৰ্য্যলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছে, য’ত সৰ্বাধিক (১৪টা অভিযান) নাছাই প্ৰেৰণ কৰিছে। ১৯৯৪ চনত ইউৰোপীয় মহাকাশ সংস্থাই প্ৰথম সূৰ্য্য অভিযান প্ৰেৰণ কৰিছিল। ২০০১ চনত নাছাই সৌৰ বতাহৰ নমুনা সংগ্ৰহৰ বাবে জেনেছিছ মিছন আৰম্ভ কৰে। এই মহাকাশযানখন সূৰ্য্যৰ বাহিৰৰ স্তৰ (ক’ৰ’না) পৰ্যবেক্ষণ আৰু সূৰ্য্য-পৃথিৱী লেগ্ৰেঞ্জ বিন্দু (L1)ত সৌৰ বতাহৰ স্থানীয়ভাৱে পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে ডিজাইন কৰা হৈছে। পৃথিৱীৰ পৰা প্ৰায় ১৫ লাখ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত L1। সূৰ্য পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে এয়া হ’ব প্ৰথম ভাৰতীয় মহাকাশ অভিযান। আদিত্য-এল১ অভিযানৰ লক্ষ্য হৈছে এল ১ৰ চাৰিওফালে কক্ষপথৰ পৰা সূৰ্য্যক অধ্যয়ন কৰা।
শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰ শ্বাৰ (এছডিএছচি-শ্বাৰ)ৰ পৰা ইছৰোৰ পিএছএলভি-এক্সএল ৰকেটত আদিত্য-এল১ অভিযান উৎক্ষেপণ কৰা হয়। প্ৰথম অৱস্থাত মহাকাশযানখনক পৃথিৱীৰ নিম্ন কক্ষপথত ৰখা হ’ব, তাৰ পিছত এই কক্ষপথটোক কেইবাটাও ৰাউণ্ডত পৃথিৱীৰ কক্ষপথৰ পৰা উলিয়াই নিব পৰাকৈ সক্ষম কৰা হ’ব, তাৰ পিছত মহাকাশযানখনক অনব’ৰ্ড ইগনিচন ব্যৱহাৰ কৰি লেগ্ৰেঞ্জ পইণ্ট (L1)ৰ ফালে নিক্ষেপ কৰা হয়। ভাৰতীয় মহাকাশ সংস্থাই আৰু কয় যে, “সূৰ্য্য হৈছে গেছৰ এক বিশাল বল আৰু আদিত্য-এল১-এ সূৰ্য্যৰ বাহিৰৰ বায়ুমণ্ডল অধ্যয়ন কৰিব। আদিত্য-এল১-এ সূৰ্য্যৰ ওপৰত না অৱতৰণ কৰিব আৰু সূৰ্য্যৰ ওচৰলৈও নাহিব।” ইছৰোৱে দুটা গ্ৰাফৰ জৰিয়তে এই অভিযানৰ বিষয়ে অধিক বিশদ তথ্য দিছিল। শেহতীয়াকৈ চন্দ্ৰযান-৩ৰ ঐতিহাসিক চন্দ্ৰত অৱতৰণ কৰাটো এতিয়াও মানুহৰ মনত আছে, সেয়েহে মানুহৰ মনত এটা প্ৰশ্ন উত্থাপন হৈছে যে আদিত্য-এল১তো চন্দ্ৰযান-৩ৰ দৰে বিক্ৰমৰ দৰে লেণ্ডাৰ থাকিবনে আৰু প্ৰজ্ঞান.ৰ দৰে ৰভাৰ ফ্ৰম আদিত্য এল ১ ৰ কোনো লেণ্ডাৰ আৰু ৰভাৰ নাই। লেণ্ডাৰ আৰু ৰভাৰক আন গ্ৰহ বা উপগ্ৰহত অৱতৰণ কৰিবলগীয়া হ’লে মহাকাশযানত পঠিওৱা হয়। ড° শংকৰ সুব্ৰমণিয়াম ইছৰোৰ অন্যতম জ্যেষ্ঠ বিজ্ঞানী আৰু ইছৰোৰ বহু ডাঙৰ অভিযান সম্পূৰ্ণ কৰাত ডাঙৰ অৱদান আগবঢ়াইছে। বেংগালুৰুৰ ইউ আৰ ৰাও চেটেলাইট চেণ্টাৰ (ইউ আৰ এছ চি)ত সৌৰ অধ্যয়নত বিশেষজ্ঞতা লাভ কৰিছে। ভাৰতীয় জ্যোতিৰ্পদাৰ্থ বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠানৰ জৰিয়তে বাংগালুৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পদাৰ্থ বিজ্ঞানত পি এইচ ডি কৰিছে। তেওঁৰ গৱেষণা সৌৰ চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰত অপটিক্স আৰু ইনষ্ট্ৰুমেণ্টেচনৰ দৰে ক্ষেত্ৰসমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। নাছাই বহুতো সূৰ্য্য অভিযান প্ৰেৰণ কৰিছে। যিবোৰৰ ভিতৰত আছে SOHO (সৌৰ আৰু হেলিঅ’স্ফেৰিক মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰ), পাৰ্কাৰ সৌৰ প্ৰ’ব আৰু IRIS (Interface Region Imaging Spectrograph), Hinode, Solar Dynamics Observatory ইত্যাদি। সূৰ্য্যৰ ওপৰত গৱেষণাৰ ক্ষেত্ৰত আগৰণুৱা হৈছে নাছাৰ পাৰ্কাৰ ছ’লাৰ প্ৰ’ব অভিযান। এইখনেই একমাত্ৰ মহাকাশযান যিয়ে সূৰ্য্যৰ আটাইতকৈ ওচৰলৈ যাব পাৰে। ইছৰোৰ মুৰব্বী এছ সোমনাথে সংবাদ সংস্থা এন এন আইৰ সৈতে এই অভিযান সন্দৰ্ভত কিছু তথ্য ভাগ-বতৰা কৰে। তেওঁ কয় যে আদিত্য এল-১ লেগ্ৰেঞ্জ পইণ্ট ১ৰ দিশে প্ৰেৰণ কৰা হ’ব। ১২০ দিন লাগিব। পৃথিৱীৰ পৰা সূৰ্য্যৰ দূৰত্ব ১৫ কোটি কিলোমিটাৰ। লেগ্ৰেঞ্জ পইণ্ট ১ মাজত পৰে।