অৱশেষত ৰাজ্যসভাতো পাছ হ’ল ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক৷ এতিয়া ৰাষ্ট্রপতি দ্রৌপদী মুর্মুই স্বাক্ষৰ কৰিলেই সলনি হ’ব ৭০ বছৰ পুৰণি এখন আইন৷ ১৯৫৪ চনত প্রণয়ন কৰা এই আইনখন সংশোধন কৰা হৈছিল ১৯৯৫ চনত৷ সেইবাৰ ৱাকফ ব’ডৰ ক্ষমতা বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰিছিল কেন্দ্রীয় চৰকাৰে৷ কিন্তু লোকসভাত ৱাকফ (সংশোধনী) বিধেয়ক ইতিমধ্যে পাছ হৈছিল৷ এইবাৰ ভবাতকৈও অতি সহজে আইনখন ৰাজ্যসভাতো পাছ কৰা হ’ল৷ এই বিধেয়কখন আইনত পৰিণত হ’বলৈ এতিয়া মাথোঁ সময়ৰ অপেক্ষা৷ ৰাষ্ট্রপতিৰ স্বাক্ষৰৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থকা হৈছে আৰু সেয়া যে কঠিন নহ’ব ইতিমধ্যে স্পষ্ট হৈ পৰিছে৷ অৱশ্যে বহুকেইটা বিৰোধী দলে দাবী কৰিছে যে ৱাকফ আইনৰ এই সংশোধনে ৱাকফ ব’ডৰ ক্ষমতা বহু পৰিমাণে খর্ব কৰিব৷ সেইবাবে এই সংশোধনী আইন ৰাজ্যসভাত পাছ হোৱাৰ পূর্বে যথেষ্ট বাদানুবাদৰ সৃষ্টি হয়৷ দীর্ঘ প্রায় ১২ ঘণ্টাৰ বিতর্কৰ অন্তত পুৱতি নিশা ২ বাজি ১৯ মিনিটত বিলখন পাছ কৰাৰ বাবে প্রস্তাৱ উত্থাপন কৰা হয়৷ ৱাকফ (সংশোধন) বিল ২০২৫ পাছ কৰাৰ বাবে প্রস্তাৱ উত্থাপন কৰে সংখ্যালঘু বিষয়ক মন্ত্রী কিৰেণ ৰিজিজুৱে৷ মৌখিক ভোটৰ ফলাফলত বিৰোধী শিবিৰ সন্তুষ্ট নোহোৱাত ভোটযুদ্ধ অনুষ্ঠিত হয়৷ নিশা ২.৩৪ বজাত ভোটৰ ফলাফল ঘোষণা কৰা হয়৷ ফলাফলত দেখা যায় বিলখন সংশোধনৰ সপক্ষে ১২৮টা আৰু বিপক্ষে ৯৫টা ভোট পৰে৷ ৩৩টা ভোটৰ ব্যৱধানত ৱাকফ বিল ৰাজ্যসভাত পাছ হয়৷ দুপৰীয়াই বিলখনক লৈ ৰাজ্যসভাত আৰম্ভ হৈছিল আলোচনা৷ মন্ত্রী কিৰেণ ৰিজিজুৱে ৰাজ্যসভাত জনোৱা অনুসৰি ৱাকফ সম্পত্তিৰ অন্যতম লক্ষ্য হৈছে সেই বিশাল সম্পত্তিৰ জৰিয়তে মুছলমান সমাজৰ দুখীয়া, মাহিলা আৰু অনাথ শিশুসকলৰ উন্নয়ন৷ এই আইনখন কার্যকৰী হ’লে বিপুল ৰাজহ আদায় হোৱাৰ আশাও ব্যক্ত কৰে মন্ত্রীগৰাকীয়ে৷ সংসদত ৰিজিজুৱে কৰা মন্তব্য অনুসৰি দেশৰ বিভিন্ন ৰাজ্যত থকা ৱাকফ ব’ডসমূহ পর্যাপ্ত ৰাজহ সংগ্রহত ব্যর্থ হৈছে৷
২০০৬ চনত ছাছাৰ কমিটীৰ প্রতিবেদন অনুসৰি দেশত ৱাকফ সম্পত্তি আছিল ৪.৯ লক্ষ৷ ইয়াৰ পৰা কমেও ১২ হাজাৰ কোটি টকা আয় হ’ব লাগিছিল৷ কিন্তু এই বিশাল সম্পত্তিৰ পৰা আহে মাত্র ১৬৩ কোটি টকা৷ ২০১৩ চনত ইউপিএ চৰকাৰে ৱাকফ ব’ডৰ কিছু সংশোধন আনে৷ কিন্তু ইয়াৰ পিছতো সেই সময়ত ৮.৭২ লাখ ৱাকফ সম্পত্তিৰ পৰা আয় আহিছিল ১৬৬ কোটি টকা৷ উল্লেখনীয়ভাৱে কালি মধ্যনিশা পর্যন্ত বিলখনক লৈ চলা আলোচনাত প্রাক্তন প্রধানমন্ত্রী এইচ ডি দেৱেগৌড়ায়ো ৱাকফ বিল বিতর্কত অংশগ্রহণ কৰে৷ বহুদিন বিৰতিৰ পিছত এইগৰাকী অশীতিপৰ ৰাজনীতিকক সংসদত ভাষণ দিয়া দেখা যায়৷ শাৰীৰিক অৱস্থাৰ প্রতি লক্ষ্য ৰাখি তেওঁক নিজৰ আসনত বহিয়ে ভাষণ দিবলৈ অনুমতি দিয়া হয়৷ দেৱেগৌড়াই ৱাকফ বিলৰ সমর্থন কৰি কয়– এই বিধেয়কখনে দুখীয়া মুছলমানসকলক ৰক্ষা কৰিব তেওঁলোকৰেই ধনী অংশৰ হাতৰ পৰা৷ তেওঁ লগতে কয় যে এই নতুন ৱাকফ বিলে মুছলমানসকলৰ ধর্মান্তৰকৰণত কোনোমতেই হস্তক্ষেপ নকৰে৷ দেশত থকা বিপুল পৰিমাণৰ ৱাকফ সম্পত্তিৰ সুস্থ ব্যৱস্থাপনাৰ লক্ষ্যৰেই এই বিল অনা হৈছে বুলিও প্রাক্তন প্রধানমন্ত্রীগৰাকীয়্ মন্তব্য কৰে৷ ইপিনে, বিলখন ৰাজ্যসভাত পাছ হোৱাৰ পিছতে স্বাভাৱিকতে উচ্ছ্বসিত হৈ পৰিছে প্রধানমন্ত্রী নৰেন্দ্র মোদী৷ সম্প্রতি থাইলেণ্ড ভ্রমণৰত প্রধানমন্ত্রীয়ে এক্স হেণ্ডেলত লিখিছে– এয়া এক ঐতিহাসিক মুহূর্ত৷ আর্থ–সামাজিক ন্যায় প্রতিষ্ঠাৰ লক্ষ্যৰে এয়া বৃহৎ পদক্ষেপ৷ আর্থ–সামাজিক সুবিচাৰ প্রতিষ্ঠাৰ লক্ষ্যৰে আমি সন্মিলিতভাৱে যি প্রয়াস চলাইছোঁ, সেই ফালৰ পৰা এয়া উল্লেখযোগ্য পদক্ষেপ৷ যিসকল দীর্ঘদিন ধৰি উপেক্ষিত হৈ আছে, যাৰ কণ্ঠক ইমান দিনে গুৰুত্ব দিয়া হোৱা নাই, এই বিলে তেওঁলোকক সহায় কৰিব৷ থাইলেণ্ডত এক শীর্ষ সন্মিলনত অংশগ্রহণ কৰিবলৈ গৈ সম্প্রতি বেংককত থকা বাবে প্রধানমন্ত্রীগৰাকীয়্ ৱাকফ বিলক লৈ সংসদৰ আলোচনাত অংশগ্রহণ কৰা নাই৷ লোকসভাত বিজেপিৰ তৰফৰ পৰা এই আলোচনাৰ নেতৃত্ব দিছিল অমিত শ্বাহে৷ ৰাজ্যসভাত নেতৃত্ব প্রদান কৰিছে জেপি নাড্ডাই৷ বিলখনক লৈ যৌথ সংসদীয় কমিটীয়ে গুৰুত্বপূর্ণ মতামত দিয়া বাবে সাংসদ আৰু সর্বসাধাৰণ লোককো ধন্যবাদ জনাইছে মোদীয়ে৷ এই প্রসংগত তেওঁ কৈছে– বিস্তাৰিত আলোচনা আৰু বিতর্কৰ প্রয়োজনীয়তা পুনৰবাৰ প্রমাণিত হ’ল৷ বহু দশক ধৰি ৱাকফ ব্যৱস্থা আৰু স্বচ্ছতাৰ অভাৱ কার্যতঃ সমার্থক আছিল৷ সেইবাবে মুছলমান মহিলা, দুখীয়া মুছলমান আৰু সর্বসাধাৰণ মুছলমানৰ স্বার্থ ক্ষতিগ্রস্ত হৈছিল৷ সংসদত পাছ হোৱা এই বিলে স্বচ্ছতা বৃদ্ধি কৰিব আৰু মানুহৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰি ৰাখিব৷