ডিজিটেল যুগত ভাৰতীয় কিমান আগবঢ়া জানো আহক
বিশেষ বাৰ্তা, ২৮ মাৰ্চঃ আপুনি হয়তো মনত পেলাব নোৱাৰে যে আপুনি শেষবাৰৰ বাবে কেতিয়া কাগজত কোনো কাম কৰিছিল। ইয়াৰ কাৰণ হ’ল বেংকিঙৰ পৰা কৰ্পৰেটলৈকে সকলো কাম সম্পূৰ্ণ ডিজিটেলাইজেচন। কিন্তু ১০ বছৰ আগতে ভাৰতীয়সকল ইমান ডিজিটাইজ হোৱা নাছিল। এদশক আগলৈকে মাত্ৰ ১৩ শতাংশ ভাৰতীয়ইহে ইণ্টাৰনেটৰ সুবিধা লাভ কৰিছিল। আমাৰ চুবুৰীয়া দেশ পাকিস্তান য’ত সেই সময়ত বাংলাদেশত মাত্ৰ ৯ শতাংশ আৰু ৬ শতাংশ লোকেহে ইণ্টাৰনেটৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। একে সময়তে চীনৰ ৪৬ শতাংশ আৰু আমেৰিকাৰ ৭১ শতাংশ আৰু ব্ৰিটেইনৰ ৯০ শতাংশ লোকে ইণ্টাৰনেটৰ সুবিধা লাভ কৰিছিল। ২০২৩ চনৰ ভিতৰত ভাৰতৰ সকলো গাঁও আৰু গাঁও পঞ্চায়ত সম্পূৰ্ণৰূপে ডিজিটেলাইজ কৰা, সকলো চৰকাৰী কাম অনলাইন কৰা আৰু দেশৰ প্ৰতিজন নাগৰিকক ১০০ শতাংশ ডিজিটেল সাক্ষৰ কৰি তোলাৰ লক্ষ্যৰে ২০১৮ চনত সমগ্ৰ দেশতে ডিজিটেল ইণ্ডিয়া আৰম্ভ কৰা হৈছিল। ডিজিটেল ইণ্ডিয়াৰ এই অভিযান বহু পৰিমাণে ফলপ্ৰসূ হৈছে, কাৰণ আজি ব্যক্তিগতৰ পৰা চৰকাৰীলৈকে সকলো কাম নিশ্চিতভাৱে অনলাইনযোগে কৰা হৈছে, কিন্তু দেশৰ প্ৰতিজন নাগৰিকে সঁচাকৈয়ে এই ডিজিটেল পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰিছেনে? এই কথা জানিবলৈ এটা সমীক্ষা কৰা হৈছে। ইয়াৰ উত্তৰ এটা সমীক্ষাত পোৱা গৈছে। ২০২৩ চনৰ মাৰ্চ মাহত ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা জৰীপৰ প্ৰতিবেদনত মৌলিক বস্তুৰ তথ্য প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল। পানী, পৰিষ্কাৰ শৌচাগাৰ, ইন্ধন, শিক্ষা, বেংকিং আদিৰ উপৰি মানুহক তেওঁলোকৰ কম্পিউটাৰ দক্ষতাৰ বিষয়েও সোধা হৈছিল। কম্পিউটাৰৰ কাৰ্যক্ষমতাৰ সন্দৰ্ভত কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা পোহৰলৈ আহিল
✅৭৫.৪ শতাংশ ভাৰতীয়ই কম্পিউটাৰ ফোল্ডাৰ বনাব নাজানে।
✅৭৬.৭ শতাংশ ভাৰতীয়ই কোনো নথিৰ পৰা তথ্য কপি পেষ্ট কৰিব নাজানে।
✅৮৪.৪ শতাংশ ভাৰতীয়ই এটেচমেণ্টৰ সৈতে মেইল কৰিব নাজানে।
✅৮৭.৫ শতাংশ ভাৰতীয়ই কম্পিউটাৰত নতুন চফটৱেৰ ইনষ্টল কৰিব নাজানে।
✅৯২.৫ শতাংশ ভাৰতীয়ই এটা ডিভাইচক আন এটা ডিভাইচৰ সৈতে সংযোগ কৰিব নাজানে।
✅৯৪.১ শতাংশ ভাৰতীয়ই স্প্ৰেডশ্বীটত কাম কৰিব নাজানে।
✅৯৪.৯ শতাংশ ভাৰতীয়ই প্ৰেজেণ্টেচন বনাব নাজানে।
✅৯৮.৬ শতাংশ ভাৰতীয়ই কম্পিউটাৰ প্ৰগ্ৰেম বনাব নাজানে।
এই কাৰণেই যেতিয়া কৰ’না ভেকচিন অনলাইনত লাভ কৰাৰ উদ্যোগ লোৱা হৈছিল তেতিয়া গাঁৱৰ মানুহে বহু সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল। ২০২৩ চনৰ জানুৱাৰী মাহত মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ নিশ্চয়তা আঁচনি সম্পূৰ্ণৰূপে ডিজিটেলাইজ কৰা হৈছিল। ইয়াত প্ৰতিদিনে প্ৰতিজন শ্ৰমিকৰ দুখন জিঅ’ টেগ কৰা ছবি এপটোৰ তত্বাৱধায়কৰ পৰা ক্লিক কৰি আপলোড কৰাৰ নিয়ম প্ৰণয়ন কৰা হৈছে। এই নিয়মত অশান্তিগ্ৰস্ত হৈ বহু মহিলাই চাকৰি এৰিলে। কাৰণ এই মহিলাসকলৰ হাতত স্মাৰ্টফোন নাছিল, ইণ্টাৰনেটৰ সুবিধাও নাছিল। কিছুমানৰ হাতত স্মাৰ্টফোন আছিল যদিও ইণ্টাৰনেটৰ সুবিধা নাছিল। কিন্তু গাঁওবাসীৰ এই সমস্যাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি চৰকাৰে এই নিয়ম সম্পূৰ্ণৰূপে অফলাইন কৰি দিছে। আচৰিত কথাটো হ’ল চহৰ অঞ্চলতো মানুহৰ কম্পিউটাৰৰ বিষয়ে বিশেষ জ্ঞান নাই। ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা সমীক্ষাৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি চহৰৰ ১৫ শতাংশ লোকৰ মাজত মাত্ৰ প্ৰায় ৭.৫ শতাংশ লোকেহে এটা ডিভাইচক আন এটা ডিভাইচৰ সৈতে সংযোগ কৰিব জানে, আনহাতে গ্ৰাম্য অঞ্চলত মাত্ৰ ৪ শতাংশ লোকেহে এটা ডিভাইচক আন এটা ডিভাইচৰ সৈতে সংযোগ কৰিব জানে। এই প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে যে মহিলাতকৈ পুৰুষসকল ডিজিটেলভাৱে অধিক সাক্ষৰ। গৱেষণাত ৩১ শতাংশ পুৰুষে কয় যে তেওঁলোকে কম্পিউটাৰৰ নথিপত্ৰত থকা তথ্যসমূহ কপি পেষ্ট কৰিব জানে। একে সময়তে মাত্ৰ ১৮ শতাংশ মহিলাৰহে কম্পিউটাৰৰ নথিপত্ৰত তথ্য কপি পেষ্ট কৰাৰ জ্ঞান আছে। এই গৱেষণাত ২০ৰ পৰা ২৫ বছৰ বয়সৰ সৰু ল’ৰা-ছোৱালীক সোধা হৈছিল যে তেওঁলোকে শেষবাৰৰ বাবে কেতিয়া কম্পিউটাৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল, তেতিয়া উত্তৰবোৰ বৰ সন্তোষজনক নাছিল। ৮৩ শতাংশ ল’ৰাই শেহতীয়াকৈ কম্পিউটাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বুলি কয় যদিও ৫৭ শতাংশ মহিলাই শেহতীয়াকৈ কম্পিউটাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বুলি কয়। এনে পৰিস্থিতিত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে ভাৰতৰ উন্নয়ন সদায়ৰ দৰে বৈষম্যমূলক হৈ থাকিব নেকি? যদি আমাৰ ডিজিটেল অৰ্থনীতি সকলো লিংগক একেলগে লৈ চলি থকা নাই। সমগ্ৰ ভাৰতবৰ্ষত মাত্ৰ ২৯ শতাংশ শিক্ষকেহে পাঠদানৰ সময়ত কম্পিউটাৰ ব্যৱহাৰ কৰে। মাদ্ৰাছাত কম্পিউটাৰৰ ব্যৱহাৰ সৰ্বনিম্ন। ৱাকফে স্বীকৃতি দিয়া বিদ্যালয়সমূহৰ ৭ শতাংশ শিক্ষকৰ কম্পিউটাৰৰ বিষয়ে কিছু বুজাবুজি আছে। জনজাতি কল্যাণ বিভাগৰ দ্বাৰা পৰিচালিত বিদ্যালয়সমূহত ১৩ শতাংশ শিক্ষকৰ কম্পিউটাৰৰ কিছু জ্ঞান আছে। আনহাতে কেন্দ্ৰীয় বিদ্যালয়ৰ ৭৯ শতাংশ শিশু আৰু সৈনিক বিদ্যালয়ৰ ৮৪ শতাংশ শিশুৰ কম্পিউটাৰৰ ভাল জ্ঞান আছে। এই বিদ্যালয়সমূহৰ শিক্ষকসকলৰ কম্পিউটাৰৰ জ্ঞানো আছে। বুজাই দিয়া যে ভাৰতৰ ৪০ শতাংশতকৈও কম বিদ্যালয়ত কম্পিউটাৰ আছে আৰু মাত্ৰ ৩৪ শতাংশ বিদ্যালয়তহে ইণ্টাৰনেট আছে। ডিজিটেল ইণ্ডিয়া দাবী কৰাৰ পিছতো সমগ্ৰ দেশতে ইণ্টাৰনেট কভাৰেজ ১০০ৰ ওচৰত নহয়। সেইবাবেই কম্পিউটাৰ সম্পৰ্কীয় মৌলিক শিক্ষাও সমগ্ৰ দেশতে ঢুকি পোৱা নাই। আনহাতে সমগ্ৰ দেশতে কম্পিউটাৰ ডেলিভাৰী কৰাটো ডিজিটেল ইণ্ডিয়াৰ এক অংশ হৈ আহিছে। ডিজিটেল ইণ্ডিয়া আৰম্ভ হোৱাৰ এবছৰৰ পাছত ১০.৬ কোটি নতুন গ্ৰাহকে ইন্টাৰনেটৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিছে। কিন্তু Coronaৰ পিছত ২০২১ চনত ৪ লাখ গ্ৰাহক হ্ৰাস পালে। ইয়াতো চহৰ আৰু গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ মাজত এক বৃহৎ পাৰ্থক্য আছিল। দেশৰ ৮৫ কোটি ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰকাৰীৰ ভিতৰত ৫১ কোটি চহৰ চহৰত আৰু মাত্ৰ ৩৪ কোটি গাঁৱত। ডিজিটেল ইণ্ডিয়া আৰম্ভ কৰিছিল বিজেপি চৰকাৰে। যদিও পূৰ্বৰ ইউ পি এ চৰকাৰেও দেশক ডিজিটেলাইজ কৰাৰ প্ৰয়াস কৰিছে। কংগ্ৰেছেই অপটিকেল ফাইবাৰ নেটৱৰ্কৰ নাম সলনি কৰি ভাৰতনেট কৰিছিল। ই আছিল দেশজোৰা ব্ৰডবেণ্ড নেটৱৰ্ক প্ৰকল্প। তেতিয়াৰ কংগ্ৰেছ চৰকাৰে কৈছিল যে ২০২০ চনৰ ভিতৰত মানুহক ২ এমবিপিএছ ইন্টাৰনেট স্পীড দিয়া হ’ব।