প্ৰাপ্তবয়স্ক মগজুৱে বৃদ্ধ বয়সলৈকে উৎপন্ন কৰে নিউৰ’ন, গৱেষণাত প্ৰমাণ

নিউৰ’ন : প্ৰাপ্তবয়স্ক মগজুৱে নতুন নিউৰ’ন সৃষ্টি কৰিব পাৰেনে? এটা নতুন গৱেষণাই এই বিষয়ে নিৰ্দিষ্ট প্ৰমাণ আগবঢ়াইছে যে এইটো সম্ভৱ। বছৰ বছৰ ধৰি প্ৰাপ্তবয়স্ক মানৱ মগজুৰ নতুন নিউৰ’ন সৃষ্টিৰ ক্ষমতা নিউৰ’বিজ্ঞানত বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে। কিন্তু এতিয়া গৱেষকসকলে এই দশক পুৰণি বিতৰ্কৰ সমাধান কৰিব পাৰিছে।

‘Identification of proliferating neural progenitors in the adult human hippocampus’ শীৰ্ষক এক সাম্প্রতিক গৱেষণাত ছুইডেনৰ ষ্টকহ’মৰ কাৰ’লিন্সকা ইনষ্টিটিউটৰ বিজ্ঞানীসকলে প্ৰাপ্তবয়স্কৰ হিপ’কেম্পাছ অঞ্চলত নিউৰেল ষ্টেম ছেলৰ বৃদ্ধিৰ লক্ষণ পাইছে। এই আৱিষ্কাৰে প্ৰকাশ কৰে যে আমাৰ মগজু বয়স বাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে কেনেকৈ বিকশিত হয়। গৱেষকসকলৰ মতে, এই আৱিষ্কাৰৰ ফলত স্নায়ৱিক ৰোগৰ চিকিৎসাৰ নতুন পথ বিচাৰি উলিওৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।

নিউৰ’নৰ বৃদ্ধি বা নিউৰ’জেনেছিছ, হিপ’কেম্পাছত সংঘটিত হয়, যি মানৱ মগজুৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। শিক্ষণ, স্মৃতি সংৰক্ষণ আৰু আৱেগ অনুভৱ কৰাৰ ক্ষমতা এই অঞ্চলৰ বাবেই সম্ভৱ। কাৰ’লিন্সকা ইনষ্টিটিউটৰ গৱেষক মাৰ্টা পেটাৰলিনিয়ে লাইভ ছায়েন্সক জনাইছে যে তেওঁলোকৰ গৱেষণাই প্ৰাপ্তবয়স্ক মানৱ মগজুৱে নতুন নিউৰ’ন সৃষ্টি কৰিব পাৰে নেকি তাৰ ওপৰত চলি থকা দীৰ্ঘদিনীয়া বিতৰ্কৰ অৱসান ঘটাইছে।

এই গৱেষণাৰ বাবে, গৱেষকসকলে ৭৮ বছৰ বয়সলৈকে মানুহৰ মগজুৰ টিছ্যু বিশ্লেষণ কৰিছিল। তেওঁলোকে হিপ’কেম্পাছ অঞ্চলত নিউৰেল প্ৰ’জেনিটৰ ছেলৰ বিভাজন হোৱাৰ প্ৰমাণ পাইছিল। তেওঁলোকে ৪০০,০০০ৰো অধিক পৃথক কোষৰ নিউক্লিয়াছৰ ওপৰত একক-নিউক্লিয়াছ আৰ এন এ ছিকুৱেন্সিং আৰু মেচিন লাৰ্নিং এলগ’ৰিদম ব্যৱহাৰ কৰি বিভিন্ন বিকাশৰ পৰ্যায়ত থকা কোষৰ চিনাক্তকৰণ কৰিছিল। দলটোৱে প্ৰাণী অধ্যয়নত প্ৰাপ্তবয়স্ক ষ্টেম ছেলৰ অৱস্থানৰ একেটা স্থানত সম্পূৰ্ণ গঠিত স্নায়ু কোষৰ কাষত বিভাজিত পূৰ্বৰ কোষ পাইছিল।

১৪টা প্ৰাপ্তবয়স্ক মগজুৰ এটা কৌশলৰ জৰিয়তে পৰীক্ষা কৰাৰ সময়ত নটাৰ ভিতৰত নিউৰ’জেনেছিছৰ লক্ষণ দেখা গৈছিল, আনহাতে দ্বিতীয় পদ্ধতিৰে পৰীক্ষা কৰা ১০টাৰ ভিতৰত ১০টাতে নতুন কোষ গঠনৰ প্ৰমাণ পোৱা গৈছিল। ভৱিষ্যতৰ নিউৰ’জেনিক ষ্টেম ছেলসমূহ ফ্ল’ৰেচেন্ট টেগ আৰু মেচিন লাৰ্নিংৰ জৰিয়তে নিৰ্মিত এলগ’ৰিদম ব্যৱহাৰ কৰি চিনাক্ত কৰা হৈছিল।

প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ১৯৯৮ চনত গৱেষকসকলে প্ৰাপ্তবয়স্ক মানৱ মগজুত নতুন নিউৰ’ন চিনাক্ত কৰিছিল, কৰ্কট ৰোগীৰ পৰীক্ষামূলক চিকিৎসাৰ সময়ত প্ৰাপ্ত টিছ্যু ব্যৱহাৰ কৰি। পিছৰ অধ্যয়নত কাৰ্বন-১৪ ডেটিং আৰু অন্যান্য পদ্ধতিৰ জৰিয়তে কিছু বিপৰীতমুখী ফলাফল পোৱা গৈছিল। কাৰ’লিন্সকা ইনষ্টিটিউটৰ একেটা দলটোৱে ২০১৩ চনত একেধৰণৰ গৱেষণা কৰি উপসংহাৰত উপনীত হৈছিল যে নিউৰ’জেনেছিছ জীৱনৰ সকলো সময়তে সংঘটিত হয়। কিন্তু শেহতীয়া গৱেষণাৰ আগলৈকে এই বিষয়ত বিতৰ্ক অব্যাহত আছিল।

Niyomiya Barta Desk, Date of Published, 4 July, 2025