🔹 অসমত জল জীৱন মিছনক লৈ বিভ্ৰান্তিকৰ তথ্য প্ৰচাৰ
🔹 জনস্বাস্থ্য অভিযান্ত্ৰিক বিভাগৰ স্পষ্টীকৰণ
বিশেষ বাৰ্তা, ৭ অক্টোবৰ : অসমত জল জীৱন মিছন (JJM)ৰ অগ্ৰগতিত বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ একাংশই বিভ্ৰান্তিকৰ তথ্য প্ৰচাৰ কৰা সন্দৰ্ভত জনস্বাস্থ্য অভিযান্ত্ৰিক (PHE) বিভাগে এক স্পষ্টীকৰণ প্ৰকাশ কৰিছে। এই সন্দৰ্ভত জনস্বাস্থ্য অভিযান্ত্ৰিক (PHE) বিভাগে ৩ অক্টোবৰৰ 555519/2 নম্বৰৰ এখন পত্ৰত সকলো জল জীৱন আঁচনিৰ ষ্টেণ্ড-ষ্টিল পিৰিয়ড আৰু গুণগত অডিটৰ কথা উল্লেখ কৰি এক স্পষ্টীকৰণ প্ৰকাশ কৰিছে। পত্ৰখনত বিভাগটোৱে প্ৰকাশ কৰিছে যে অসমত জল জীৱন মিছনৰ অগ্ৰগতিত বাধা প্ৰদান কৰিবলৈ কেতবোৰ বিভ্ৰান্তিকৰ তথ্য প্ৰচাৰ কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে। এই স্পষ্টীকৰণৰ উদ্দেশ্য হৈছে সম্প্ৰদায়, ঠিকাদাৰ আৰু বিভাগীয় বিষয়াসহ বিভিন্ন অংশীদাৰৰ লাভালাভৰ বাবে সঠিক দৃষ্টিভংগী উপস্থাপন কৰা। পাঁচ বছৰ পূৰ্বে হিতাধিকাৰীসকলৰ ১০০% কভাৰেজৰ বাবে অসমক সামৰি লোৱা সৰ্বোচ্চ লক্ষ্যবোৰৰ ভিতৰত ইও অন্যতম আছিল আৰু ৰাজ্যখনে কেতিয়াও এনে অভূতপূৰ্ব পৰিমাণ, পৰিসৰ আৰু উচ্চাকাংক্ষাৰ কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰা নাছিল বুলি এক প্ৰেছ বাৰ্তাত জল জীৱন মিছন সন্দৰ্ভত বহু গুৰুত্বপূণ তথ্য প্ৰকাশ কৰা হৈছে। প্ৰেছ বাৰ্তাটোত উল্লেখ কৰা অনুসৰি, ৰাজ্যখনৰ ২৫০০০তকৈ অধিক গাঁৱত প্ৰায় ৭০ লাখ গ্ৰাম্য পৰিয়ালক এই আঁচনিত সামৰি লোৱাৰ প্ৰয়াস কৰা হয়। ৮০০০ৰো অধিক ঠিকাদাৰৰ জৰিয়তে ১৯,৫৫০ কোটি টকা ব্যয় কৰি পাঁচ বছৰতকৈ কম সময়ৰ ভিতৰত ইয়াক কাৰ্যকৰী কৰাটো ইমান সহজ কথা নহয় যদিও ইয়ে অতি কম সময়ৰ ভিতৰত গ্ৰাম্য খোৱাপানীৰ দৃশ্যপট সলনি কৰিছে। কিন্তু ৰাজ্যৰ কিছু অংশত ঠিকাদাৰৰ ক্ষমতাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত প্ৰকল্পৰ বিলম্ব আৰু মানৰ সমস্যাৰ ক্ষেত্ৰতো কিছু শতাংশ প্ৰত্যাহ্বান থকাটো স্বাভাৱিক। আনহাতে, মিছন মুড পদ্ধতিত ভাৰত চৰকাৰৰ সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন আৰু নিৰ্দেশনা আৰু বৃহৎ বিত্তীয় সমৰ্থনৰ বাবে অসমত এই ধৰণৰ বৃহৎ প্ৰকল্প ৰূপায়ণ কৰা সম্ভৱ হয় বুলি প্ৰেছ বাৰ্তাটোত উল্লেখ কৰিছে। উল্লেখ্য যে জল জীৱন মিছন হৈছে ভাৰতত এতিয়ালৈকে হাতত লোৱা সৰ্ববৃহৎ আন্তঃগাঁথনি বিনিয়োগ কাৰ্যসূচীবোৰৰ ভিতৰত এটা, যাৰ লক্ষ্য গ্ৰাম্য পৰিয়ালবোৰক নল সংযোগৰ জৰিয়তে বিশুদ্ধ খোৱাপানী প্ৰদান কৰা। অসমত, য’ত এই খণ্ডত কম বিনিয়োগ আছিল, পাঁচ বছৰৰ ভিতৰত প্ৰায় ৭০ লাখ গ্ৰাম্য পৰিয়ালক সামৰি লোৱাৰ লক্ষ্য বিশেষভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ। এই অভূতপূৰ্ব প্ৰচেষ্টাই ৰাজ্যখনৰ গ্ৰাম্য খোৱাপানীৰ দৃশ্যপটক লক্ষণীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তন কৰিছে। প্ৰেছ বাৰ্তাটোত উল্লেখ কৰা হৈছে যে ১৫ আগষ্ট ২০১৯ত জেজেএমৰ আৰম্ভণিৰ সময়ত অসমৰ গ্ৰাম্য জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ ১.৬% লোকে ঘৰুৱা নল সংযোগ লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ সংখ্যা আছিল মাত্ৰ ১.১ লাখ। এয়া ভাৰতৰ আইটাবোৰ ৰাজ্যৰ ভিতৰত আটাইতকৈ কম। কোভিড-19 আৰু বানপানীৰ দৰে প্ৰত্যাহ্বান সত্ত্বেও অসমৰ কভাৰেজ নাটকীয়ভাৱে ৮১% লৈ উন্নীত হৈছে (৫৮.৩৫ লাখ টেপ সংযোগ)। বৰ্তমান ই ৰাষ্ট্ৰীয় গড় ৭৮% অতিক্ৰম কৰিছে। এই কাৰ্যসূচীৰ সফলতাৰ কাৰণ হৈছে ভাৰত চৰকাৰৰ ব্যাপক সমৰ্থন, ৫৮ লাখ গ্ৰাম্য পৰিয়ালৰ সহযোগিতা, ঠিকাদাৰৰ পেছাদাৰিতা আৰু সক্ৰিয় সম্প্ৰদায়ৰ অংশগ্ৰহণ। যিকোনো বৃহৎ পৰিমাণৰ প্ৰকল্পৰ কিছুমান ক্ষেত্ৰত সংশোধনৰ প্ৰয়োজন, বিশেষকৈ মান আৰু প্ৰকল্পৰ সময়সীমা অনুসৰণ কৰি এই সংশোধনৰ প্ৰয়োজন। পি এইচ ই বিভাগৰ পত্ৰত উল্লেখ কৰা কিছুমান আঁচনিৰ অস্থায়ী বিৰতিৰ ফলত ৰাজ্যখনে পৰিস্থিতিটো পুনৰ মূল্যায়ন কৰিব পাৰে আৰু কাৰ্যসূচীটো সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পূৰ্বে যিকোনো সমস্যা সমাধান কৰিব পাৰে। তৎসত্ত্বেও চলিত বিত্তীয় বৰ্ষত ইতিমধ্যে ১,৬০০ কোটি টকা মুকলি কৰা হৈছে, নিৰ্দেশনা অনুসৰি সম্পূৰ্ণ কৰাৰ লক্ষ্য পূৰণ কৰা সেই সকলো আঁচনিৰ বাবে অধিক পুঁজি ৰখা হৈছে। আনহাতে, সমগ্ৰ ৰাজ্যত ২৭,০০০তকৈও অধিক পাইপ যোগান আঁচনি (পিডব্লিউএছএছ) ৰূপায়ণ কৰি থকা হৈছে, ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰায় ১৫,৭০০খন আঁচনি সম্পূৰ্ণ হৈছে। ইয়াৰে প্ৰায় ১৩,৫০০খন আঁচনি পানী ব্যৱহাৰকাৰী সমিতিক হস্তান্তৰ কৰা হৈছে, য’ত আঁচনিবোৰৰ পৰিচালনা আৰু তত্ত্বাৱধানৰ বাবে দায়বদ্ধ সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকল আছে। এই হস্তান্তৰ প্ৰক্ৰিয়াই প্ৰকল্পবোৰৰ দীৰ্ঘম্যাদী স্থিৰতা সুনিশ্চিত কৰে বুলি উল্লেখ কৰে। ২০১৯ চনৰ পৰা বৰ্তমানলৈকে অসমত জেজেএম-এ কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক দুয়োটা শ্বেয়াৰকে ধৰি ১৯,৫৫০.০২ কোটি ব্যয় কৰা হৈছে। চলিত বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে ৰাজ্যখনে ইতিমধ্যে দুটা খণ্ডত (এপ্ৰিল আৰু জুলাই ২০২৪) কেন্দ্ৰীয় অংশত ১,৫৫৯.৬৩ কোটি টকা লাভ কৰিছে আৰু এই পৰিমাণ, ৰাজ্যৰ অংশৰ সৈতে, ঠিকাদাৰ আৰু অংশীদাৰসকলক মুকলি কৰি দিয়া হৈছে। পৰৱৰ্তী কিস্তি সোনকালেই আশা কৰা হৈছে আৰু প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰক্ৰিয়া অনুসৰি সম্পূৰ্ণ হোৱা কামৰ বাবে পৰিশোধ অব্যাহত থাকিব বুলি প্ৰেছ বাৰ্তাটোত কোৱা হৈছে। ইপিনে, একাংশ ঠিকাদাৰে কাৰ্য সম্পাদনত বিলম্বৰ সন্মুখীন হোৱাৰ লগতে কিছুমান আঁচনিত সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছে বুলি উল্লেখ কৰা হৈছে। ইয়াৰ কাৰণ হিচাপে পথৰ কামৰ সময়ত পাইপ লাইনৰ ক্ষতি বা নিষ্ক্ৰিয় ডব্লিউইউচিৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। আনহাতে, জেজেএমৰ অধীনত অসমে গ্ৰহণ কৰা কেইবাটাও পদক্ষেপক ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতি হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে বুলি প্ৰেছ বাৰ্তাটোত উল্লেখ কৰি তাক বিতংভাৱে দাঙি ধৰা হৈছে। সেই অনুসৰি-
(১) অ’এম নীতি : ১৫ সংখ্যক বিত্ত আয়োগৰ অনুদান একত্ৰিত কৰি এক ব্যাপক কাৰ্যকলাপ আৰু তত্ত্বাৱধান নীতি বিকশিত কৰা ৰাজ্যবোৰৰ ভিতৰত অসম প্ৰথমখন ৰাজ্য। এই নীতিটো আন ৰাজ্যৰ বাবে এক আৰ্হি হৈ পৰিছে।
(২) জলমিত্ৰ প্ৰশিক্ষণ : ৰাজ্যখনে দক্ষতা, নিযুক্তি আৰু উদ্যোগ বিভাগৰ সহযোগত এক বাধ্যতামূলক ১০ দিনীয়া কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে ১৭,০০০ৰো অধিক জলমিত্ৰ (পাম্প অপাৰেটৰ)ক প্ৰশিক্ষণ দিছে। এই উদ্যোগটো এতিয়া ‘নল জল মিত্ৰ’ কাৰ্যসূচীৰ অধীনত ৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছে।
(৩) জলদূত কাৰ্যসূচী : বহনক্ষম পানীৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰচাৰৰ বাবে স্কুলীয়া ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক ‘ৱাটাৰ চেম্পিয়ন’ হিচাপে প্ৰশিক্ষণ দিয়া এই পদক্ষেপটিয়ে আগষ্ট ২০২৪ত আন্তৰ্জাতিক জল সংস্থাৰ প্ৰকল্প উদ্ভাৱন বঁটা লাভ কৰে। শিক্ষা মন্ত্ৰ্যালয়ৰ দ্বাৰা ইয়াক ৰাষ্ট্ৰীয় নীতি হিচাপেও গ্ৰহণ কৰা হৈছে আৰু সমগ্ৰ ভাৰতৰ চিবিএছই বিদ্যালয়সমূহে ইয়াক অনুসৰণ কৰি আছে।
(৪) জল কোষ : জল স্বাস্থ্য কাৰ্যসূচী (ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য মিছনৰ সৈতে অংশীদাৰিত্ব) আৰু জল বিদ্যা (মহাবিদ্যালয়সমূহক পানীৰ মান পৰীক্ষাগাৰৰ সৈতে সংযোগ কৰা)ৰ দৰে অন্যান্য উদ্ভাৱনৰ সৈতে এককিউআৰ কোড-আধাৰিত ডিজিটেল আঁচনি তথ্য ভঁৰাল আৰু অভিযোগ নিষ্পত্তি প্ৰণালী এতিয়া সমগ্ৰ ভাৰতত সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতি হিচাপে বিবেচিত হৈছে।
জেজেএম-ৰ ইতিবাচক প্ৰভাৱৰ বিষয়েও প্ৰেছ বাৰ্তাটোত উল্লেখ কৰা হৈছে। মাত্ৰ পাঁচ বছৰত ১.৬%ৰ পৰা ৮১% কভাৰেজলৈ পৰিৱৰ্তন- এক উল্লেখযোগ্য সাফল্য, যাক আন ৰাজ্যয়ো সমান্তৰালভাৱে কৰিব পাৰে। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা প্ৰতিষ্ঠানৰ অধ্যয়ন আৰু অধ্যাপক মাইকেল ক্ৰেমাৰৰ দৰে নবেল বঁটা বিজয়ীৰ গৱেষণাত বিশুদ্ধ খোৱাপানীৰ প্ৰৱেশাধিকাৰৰ পৰা স্বাস্থ্য, শিক্ষা আৰু অৰ্থনৈতিক উপাৰ্জনৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ ভালদৰে নথিভুক্ত কৰা হৈছে। অস্থায়ী বিৰতি ম্যাদটোৱে দীৰ্ঘম্যাদী স্থিৰতা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে চলিত প্ৰকল্পবোৰৰ মান আৰু সময়সীমা পৰ্যালোচনা কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। প্ৰকল্পবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে সমাজক হস্তান্তৰ কৰাৰ পূৰ্বে পুনৰ মূল্যায়ন কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ, ইয়ে উচ্চ মানৰ আন্তঃগাঁথনিৰ পৰা সকলো অংশীদাৰ লাভান্বিত হোৱাটো নিশ্চিত কৰে বুলি প্ৰেছ বাৰ্তাটোত উল্লেখ কৰা হৈছে।